10 Cách để Viết bài báo tin tức

[Nguyễn Minh Tiến]

Bài báo
Phần 1 : Thêm dàn ý bài báo

1.Nghiên cứu chủ đề của bạn. Để bắt đầu viết bài tin tức, bạn cần tìm hiểu nhiều về chủ đề định viết. Để bài báo đáng tin cậy, trôi chảy và có kết cấu tốt, bạn cần hiểu rõ chủ đề của nó.

• Nếu từng viết bài nghiên cứu, hẳn bạn đã hiểu nghiên cứu chủ đề là như thế nào. Bước đầu tiên trong viết bài tin tức hay xã luận cũng tương tự như vậy.
• Bắt đầu bằng việc đặt cho mình 5 (đôi khi là 6) câu hỏi.[1]
  • Ai – ai liên quan?
  • Điều gì – điều gì đã diễn ra?
  • Ở đâu – nó đã diễn ra ở đâu?
  • Vì sao – vì sao điều đó lại diễn ra?
  • Khi nào – nó diễn ra khi nào?
  • Thế nào – nó đã diễn ra như thế nào?

1. Bài Báo
   
   
   
   2
   Tập hợp mọi thông tin của bạn.
   • Một khi đã có thể trả lời rõ ràng được năm câu hỏi trên, hãy ghi lại danh sách tất cả những sự kiện và thông tin phù hợp cần được bao gồm trong bài viết. Sắp xếp các sự kiện vào ba nhóm:
     • 1) cần đưa vào bài viết.
     • 2) thú vị nhưng không quan trọng.
     • 3) liên quan nhưng không quan trọng với mục tiêu của bài viết.
   • Danh sách sẽ giúp bạn không bỏ sót bất kỳ thông tin liên quan nào về chủ đề hay câu chuyện và đồng thời, có được một bài viết ngắn gọn và dễ đọc.
   • Cụ thể, rõ ràng hết mức có thể khi viết toàn bộ những thông tin, sự kiện này. Về sau, bạn luôn có thể loại bỏ bớt những thông tin không cần thiết và cắt bỏ thì dễ hơn nhiều so với việc phải bổ sung vào bài viết.
   • Tại thời điểm này, lỗ hổng thông tin là chấp nhận được – nếu không có thông tin phù hợp, bạn có thể viết ra câu hỏi và đánh dấu để không quên tìm hiểu sau.
   • Lúc này, khi đã có thông tin, nếu biên tập chưa giao cho bạn loại bài cần viết, hãy tự quyết định. Tự hỏi mình đây là bài viết nêu ý kiến, bài viết dựa trên thông tin được đưa ra một cách bài báo thuần túy và khách quan, hay là sự kết hợp của cả hai.
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   3.Lập dàn ý. Dàn ý, và tiếp đó là bài viết của bài báo bạn, nên có kết cấu tương tự bài báo như một hình tam giác ngược. Tam giác ngược cho phép bạn xây dựng câu chuyện mà trong đó, thông tin quan trọng nhất được nằm ở vị trí trên cùng.[2]
   • Nếu từng nghe thuật ngữ “burying the lead” (giấu câu dẫn) trong tiếng anh, thì đó là thuật ngữ nói về kết cấu của một bài viết.[3] “Câu dẫn” là câu đầu tiên của bài – là câu mà bạn dùng để “định hướng” cả bài viết. Không "burying the lead" đơn giản nghĩa là bạn đừng nên để độc giả phải đọc vài đoạn trước khi hiểu được bài báo bài viết đang muốn nói về điều gì. Ở Việt Nam, bạn có thể hiểu đây là cách viết diễn giải, với ý chính luôn nằm đầu tiên.
   • Dù là bạn đang viết cho diễn đàn nào, in giấy hay xuất bản trên mạng, thì nhiều độc giả bài báo cũng sẽ không đọc hết bài của bạn. Khi viết bài tin tức, bạn nên tập trung vào việc đem lại cho người đọc điều họ muốn càng nhanh càng tốt.
   • Viết trên đường gấp. Đường gấp xuất hiện trên tờ báo tại nơi trang báo được gấp đôi. Nhìn vào một tờ báo, bạn sẽ thấy mọi câu chuyện hàng đầu đều được bố trí ở trên đường gấp. Với bài viết trực tuyến cũng tương tự như vậy. Đường gấp ảo này chính là đường cuối màn hình, trước khi cuộn xuống. Hãy để những thông tin tốt nhất ở trên để thu hút sự chú ý và khuyến khích độc giả đọc tiếp.
   
   
   
   
   
   
   4.Hiểu độc giả của bạn. Để viết được một bài tin tức hay, bạn cần biết chính xác mình bài báo đang viết cho ai. Độc giả sẽ quyết định giọng văn và ngữ điệu của bài viết, giúp bạn biết mình nên bao gồm những nội dung gì.
   • Lại đặt cho mình 5 câu hỏi ở trên, nhưng lần này là trong mối tương quan với độc giả của bạn.
   • Những câu hỏi như: bạn đang viết cho đối tượng có độ tuổi trung bình là bao nhiêu, họ sống ở đâu, tại địa phương hay trên phạm vi toàn quốc, vì sao những độc giả này đọc bài báo của bạn và họ muốn gì từ nó... Những câu hỏi này sẽ cho bạn biết mình phải viết thế nào.
   • Một khi đã biết mình đang viết cho ai, bạn có thể định dạng dàn ý để có thể truyền tải nhanh nhất có thể những thông tin tốt nhất đến đúng đối tượng người đọc.
   
   
   
   
   
   5.Tìm góc nhìn. Vì sao bài viết này là độc nhất với bạn? Tiếng nói của bạn bài báo ở đây là gì? Những câu hỏi này sẽ giúp bài báo tin tức của bạn trở nên đặc biệt và đôi khi, đó là sản phẩm mà chỉ bạn mới có thể viết được.
   • Kể cả khi đưa tin về một câu chuyện hay chủ đề phổ biến được viết bởi nhiều người khác, hãy tìm góc nhìn khiến nó trở thành bài báo của riêng bạn.
   • Bạn có kinh nghiệm cá nhân liên quan đến chủ đề này? Cũng có thể bạn biết chuyên gia nào đó và phỏng vấn được họ.
   
   
   
   
   
   6.Phỏng vấn. Khi viết bài tin tức, việc phỏng vấn mọi người và có được nguồn tin trực tiếp về chủ đề bài báo có thể sẽ là vô giá. Và dù việc tiếp cận và xin phỏng vấn có vẻ thật đáng ngại, nó có thể ảnh hưởng rất lớn đến độ tin cậy và tính thuyết phục của bài viết.[4]
   • Mọi người thường muốn nói về trải nghiệm cá nhân của họ, đặc biệt là khi chúng sẽ được nhấn mạnh ở đâu đó, chẳng hạn như trong bài tin tức của bạn. Hãy tìm đến họ qua điện thoại, email hay thậm chí những phương tiện truyền thông xã hội và hỏi ai đó liệu bạn có thể phỏng vấn họ hay không.
   • Khi phỏng vấn, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc: xác định bản thân là một nhà báo. Có cái nhìn bài báo cởi mở. Duy trì tính khách quan. Dù được khuyến khích đặt câu hỏi và lắng nghe chuyện vặt, bạn không ở đó để đưa ra phán xét.
   • Ghi âm, viết lại những thông tin quan trọng từ cuộc phỏng vấn và hãy rõ ràng với những gì bạn đang làm cũng như lý do vì sao bạn thực hiện cuộc phỏng vấn đó bài báo.
   
   

Phần 2: Viết bài tin tức