"HƯỚNG DẪN VIÊN CHẮC SƯỚNG LẮM, ĐƯỢC ĐI DU LỊCH NHIỀU NƠI"
Mọi người luôn nghĩ – du lịch là ngành ăn chơi – thế nên sinh viên ngành du lịch cũng sướng hơn thiên hạ? Nhiều sinh viên ngành DL khi chọn nghề ắt hẳn cũng nghĩ như vậy. Thực tế hoàn toàn trái ngược lại. Ăn chơi là việc của khách còn nhân viên ngành DL có trách nhiệm phải phục vụ cho thiên hạ ăn chơi. Họ càng vui vẻ thì mình lại càng mệt. Kể cả khi du khách đã nghỉ ngơi thì mình cũng phải chuẩn bị cho kế hoạch kế tiếp.
Nhà hàng – toàn món ngon vật lạ, cao lương mĩ vị nhưng nhân viên nào đâu được thưởng thức mà chỉ được nhìn và ngửi. Khách sạn – bố trí toàn phòng sang trọng thế nhưng nhân viên chỉ dọn dẹp, lau chùi. Lữ hành – thiên hạ đi chơi một lần đã chán bởi ngồi xe – máy bay –tàu lửa…còn hướng dẫn du lịch thì phải đi suốt quanh năm suốt tháng, thậm chí còn không thể ngồi mà phải đứng để thuyết minh, hoạt náo, kể chuyện…
Chuyện lại càng khổ. Du lịch là ngành mới nên “HOT”. Do đó, thiên hạ đua nhau đi học – đua nhau mở trường. Nào là trường nghiệp vụ, trường trung cấp nghề. Hễ có trường là có khoa Du Lịch hoặc khoa Du Lịch + (đính kèm một ngành khác) nên vấn đề bằng cấp cũng vô cùng phong phú. Nào Địa Lý DL (Đại học Xã Hội và Nhân Văn), Văn Hóa Du Lịch (Đại Học Văn Hóa, Cao Đẳng Văn Hóa), Môi Trường – Du Lịch (Đại Học Nông Lâm), Việt Nam Học (Đại Học Sư Phạm, Sài Gòn, Tôn Đức Thắng…). Thậm chí có trường chưa phân biệt rõ ràng các thuật ngữ du lịch (Tourist) đã bao gồm cả thuật ngữ lữ hành (Travel), Khách sạn (Hotel), nhà hàng (Restaurant ) nên có tên trường Nghiệp Vụ DL Nhà Hàng Khách Sạn thay vì chỉ cần Nghiệp Vụ Du Lịch là đã đầy đủ.
Vì thiên hạ đua nhau đi học và đua nhau mở lớp nên thiếu thầy thiếu cô. Ai cũng có thể mở lớp được nên ai cũng có thể làm giảng viên du lịch. Nhiều thầy cô chỉ học lý thuyết, dù có bằng giáo sư – tiến sĩ nhưng lại chưa một ngày được làm việc trong ngành nên dạy cứ như trên mây. Một số lãnh đạo doanh nghiệp có thực tế thì lại thiếu kiến thức sư phạm. Một số sinh viên giỏi, được giữ lại trường, học lên Cao học – Thạc sĩ. Từ đó dễ dàng trở thành giáo viên dạy toàn lý thuyết. Có thầy dạy hoạt náo nhưng học vẫn chưa xong lớp 12…
Thay vì phân chia chuyên ngành riêng biệt: Lữ Hành, Nhà Hàng, Khách Sạn thì nhiều trường trung cấp, cao đẳng và một số trường đại học lại gộp chung một lớp. Vì học đủ thứ nhưng chỉ làm một thứ nên không chuyên. Thực trạng này là hệ quả của việc nhà trường không hiểu gì về ngành DL. Hoặc hiểu nhưng không tuyển sinh đủ, gộp lớn để có lời nhiều hơn. Có nơi còn mập mờ đào tạo Quản Trị Du Lịch. Sinh viên cứ ngỡ học ngành này ra để làm lãnh đạo trong khi thực tế chưa thể làm nhân viên vì trường chỉ dạy toàn lý thuyết.
Chương trình học cứ áp đặt theo chủ quan của Bộ chứ không cần biết du khách cần gì. Những môn chính cần học thì dạy qua loa và học chay là chủ yếu thay vì dạy thực hành trên tour hay trong khách sạn nhà hàng . Vì vậy, hầu hết sinh viên tốt nghiệp lý thuyết ở trường xong là phải học tiếp phần thực hành ở các đơn vị du lịch. Môn thiết kế tour (producer) theo lý phải có chuyên ngành riêng hoặc phải được học thật kỹ thì nhiều trường không dạy (có khi muốn dạy nhưng không tìm ra thầy) hoặc chỉ dạy qua loa từ 30-45 tiết! Không có các “Producer” thì sản phẩm nghèo nàn bởi ăn cắp, copy tour của nhau là bình thường.
Hiện tại, hầu hết các trường học từ tư thục, dân lập đến công lập đều thu học phí của sinh viên. Dù phải bỏ tiền đi học nhưng sinh viên không được tham dự vào bất cứ vấn đề gì liên quan đến mình. Từ việc nội dung, chất lượng dạy đến năng lực thầy cô. Từ việc tổ chức thực hành tuyến điểm đến việc tăng học phí hoặc bố trí giờ học không phù hợp (do một số giảng viên phải chạy sô). Thay vì nhà trường phải chủ động tìm đơn vị để gửi sinh viên đến thực tập thì bỏ mặc cho sinh viên tự mình xoay sở . Các đơn vị du lịch không phải là cấp dưới của trường mà chỉ cần giấy giới thiệu hay công văn tới là phải nhận. Các đơn vị du lịch cũng không có thời gian để tiếp nhận xem xét từng sinh viên. Nhà trường, đặc biệt là các thầy cô tham gia giảng dạy, nhất là các thầy cô tổ chức thực hành tuyến điểm phải có trách nhiệm tìm nơi thực tập và tìm việc làm cho sinh viên. Dĩ nhiên bạn nào có thể tự mình tìm được thì càng tốt. Trong trường hợp sinh viên chưa tìm được việc làm bởi thiếu kỹ năng thì phải dạy bổ sung. Như vậy mới công bằng, do sinh viên là sản phẩm của nhà trường, Gần như tất cả các nhà sản xuất đều phải tìm cách tiếp thị để tiêu thụ sản phẩm của mình.
Với các bạn sinh viên – phải cân nhắc tìm hiểu kỹ lưỡng để chọn ngành nghề phù hợp.Bởi đó là tương lai của mình. Cách học cũng phải chủ động hơn vì chúng ta là sinh viên chứ không phải học sinh cấp 4. Chỉ khi nào mối quan hệ Nhà Trường – Sinh Viên –Doanh Nghiệp biến thành tam giác đều, hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau cùng tiến thì lúc đó nổi khổ của sinh viên – thực tế nhà trường và doanh nghiệp cũng khổ - mới trở thành niềm vui chung của xã hội.
Nguyễn Văn Mỹ
Thông tin lớp học nghiệp vụ Hướng dẫn du lịch: to chuc thi cap chung chi nghiep vu du lich
Điện thoại: 0902 76 76 63 (Ngọc Trâm)